Zasady postępowania po ogłoszeniu oraz po odwołaniu alarmu lub komunikatu ostrzegawczego

Sygnały alarmowe i komunikaty ostrzegawcze są przekazywane ludności cywilnej, aby mogła ona w odpowiedni sposób zareagować na zbliżające się zagrożenie. W związku z tym po ogłoszeniu (a także po odwołaniu) alarmu należy zastosować się do kliku fundamentalnych zasad postępowania. Przede wszystkim nie można poddać się lękowi i panice – stanom naturalnym w sytuacji poczucia zagrożenia i niepewności. Należy unikać rozpowszechniania niesprawdzonych informacji, pochodzących z niepewnych źródeł. Ważne jest trzeźwe myślenie oraz nieuleganie presji otoczenia.

OGÓLNE ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PRZYPADKU OGŁOSZENIA ALARMU

Alarm o klęskach żywiołowych i zagrożeniu środowiska.
Po usłyszeniu sygnału alarmu o klęskach żywiołowych i zagrożeniu środowiska:

1. Nie zbliżaj się do rejonu katastrofy.
2. Przebywając na terenie otwartym:
   • opuść zagrożony rejon,
   • postępuj zgodnie z poleceniami zawartymi w komunikatach radiowych, telewizyjnych lub przekazywanych przez ruchowe środki nagłaśniające.
3. Przebywając w pomieszczeniu:
   • włącz odbiornik radiowy lub telewizyjny na częstotliwości stacji lokalnej,
   • wysłuchaj nadanych komunikatów i zasad postępowania w zaistniałej sytuacji,
   • bezwzględnie wykonuj przekazane polecenia.

Alarm o zagrożeniu skażeniami lub zakażeniami.
Po usłyszeniu sygnału alarmu o skażeniach lub zakażeniach:

1. Przebywając w terenie otwartym:
   • zwróć uwagę na kierunek wiatru,
   • opuść zagrożony teren prostopadle do kierunku wiatru.
2. Przebywając w pomieszczeniach:
   • włącz odbiornik radiowy lub telewizyjny na pasmo lokalnej stacji i stosuj się ściśle do poleceń wydanych przez władze lokalne lub służby ratownicze.
   • uszczelnij otwory okienne i wentylacyjne oraz drzwi mokrym papierem, tkaniną lub oklej taśmą,
   • chroń drogi oddechowe. Wykonaj filtr ochronny z dostępnych materiałów (zwilżona w wodzie lub w wodnym roztworze sody oczyszczonej chusteczka, tampon, ręcznik, szalik, itp.),
   • pozostań wewnątrz budynku – jeżeli istnieje niebezpieczeństwo skażenia chlorem udaj się na wyższe kondygnacje budynku. W przypadku wystąpienia skażenia amoniakiem kieruj się do pomieszczeń na niższych kondygnacjach.

Pamiętaj! Najczęstszą przyczyną uwolnienia niebezpiecznych substancji chemicznych do środowiska są:

• błąd człowieka,
• awarie w obiektach przemysłowych,
• rozszczelnienia rurociągów przemysłowych,
• wypadki cystern kolejowych oraz samochodowych.

Zadbaj, aby w twoim domu zawsze znajdowały się przedmioty niezbędne dla ciebie, twoich bliskich i podopiecznych w przypadku wystąpienia niebezpiecznego zdarzenia.

• radioodbiornik zasilany bateriami,
• latarki i zapasowe baterie,
• sprzęt ochrony dróg oddechowych,
• apteczka pierwszej pomocy,
• gaśnica.

Dodatkowo, w przypadku ostrzeżenia o możliwości wystąpienia zagrożenia:

• żywność na okres 3-5 dni
• woda w ilości 5 litrów na osobę na okres 3-5 dni,
• środki higieny
• odzież i rzeczy do spania.

Jak powinieneś się zachować w sytuacji zagrożenia?

• Działaj szybko, bez paniki.
• Cały czas słuchaj komunikatów radiowych lub telewizyjnych.
• Udziel pomocy potrzebującym.
• Umiejętnie korzystaj z zapasów.
• Słuchaj poleceń uprawnionych do kierowania w sytuacji zagrożeń (Straż Pożarna, Policja, inne służby ratownicze).
• W razie konieczności opuść miejsce zamieszkania.
• Zabezpiecz swoje mienie.

SŁOWNIK WYBRANYCH DEFINICJI

Alarm – sygnał z dowolnego źródła informujący, że zostało wykryte skażenie lub że wystąpiła sytuacja kryzysowa , które zmieniały się na skutek katastrofy naturalnej lub awarii technicznej, działań terrorystycznych lub na skutek zagrożenia wojennego lub wojny.

Alarmowanie - działania mające na celu natychmiastowe przekazanie sygnału do właściwych terytorialnie władz, służb i do ludności na danym terenie, informującego o wystąpieniu skażenia lub zagrożenia jego wystąpieniem, zagrażających życiu lub zdrowiu osób;

Analiza skażeń - prowadzenie działań mających na celu określenie rodzaju skażenia oraz jego parametrów z wykorzystaniem obserwacji, pomiarów i standardowych procedur analitycznych;

Monitorowanie skażeń - zespół pomiarów prowadzonych w sposób ciągły i pod ciągłym nadzorem w celu jak najszybszego wykrycia uwolnionych do środowiska materiałów powodujących skażenie lub w celu stwierdzenia zmian poziomu występującego skażenia;

Obserwacja - prowadzenie działań, w określonych geograficznie punktach lub obszarach, mających na celu wykrycie źródła skażenia, miejsc uwolnienia do środowiska materiałów lub substancji powodujących skażenie lub stwierdzenie zmian stopnia tego skażenia, jak też czasu jego powstania;

Ostrzeganie - działania mające na celu przekazanie komunikatów i informacji uprzedzających o prawdopodobnych zagrożeniach i zalecających podjęcie działań zabezpieczających i ochronnych oraz instruujące o sposobach realizacji tych działań;

Pomiar skażeń - prowadzenie w sposób ciągły lub w odstępach czasu, zdalnie lub w sposób bezpośredni, w określonych geograficznie punktach lub obszarach, działań mających na celu uzyskiwanie informacji o parametrach skażenia;

Powiadamianie - przekazanie, przy użyciu wszelkich dostępnych środków, potwierdzonych informacji o wystąpieniu skażenia, możliwości jego wystąpienia lub ustąpienia skażenia do właściwych instytucji;

Prognozowanie skażeń - dokonywanie oceny rozwoju sytuacji będącej następstwem skażenia z jednoczesnym przewidywaniem i przedstawianiem możliwych skutków skażenia środowiska naturalnego, w szczególności gruntu, wody, powietrza, powierzchni ciała ludzi lub zwierząt, a także określanie wynikających z tego skutków dla funkcjonowania sfery publicznej i obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa;

Rozpoznanie skażeń - działanie mające na celu stwierdzenie obecności substancji promieniotwórczych, środków biologicznych lub chemicznych, jak również uzupełnienie i potwierdzenie wstępnych meldunków;

Skażenie - zanieczyszczenie środowiska, w szczególności gruntu, wody, powietrza, żywności, pasz oraz powierzchni ciała ludzi lub zwierząt, niebezpiecznymi substancjami i mieszaninami chemicznymi, materiałami promieniotwórczymi lub środkami biologicznymi, niezależnie od ich rodzaju i czasu ich oddziaływania;

Systemy wykrywania skażeń i alarmowania o skażeniach - powiązany organizacyjno-technicznie zespół elementów przeznaczonych do identyfikacji skażeń, wytwarzania, gromadzenia, przetwarzania i wstępnej analizy informacji o uwolnieniu do środowiska toksycznych środków chemicznych, materiałów promieniotwórczych, środków biologicznych, a także o powstałych w następstwie takich zdarzeń skażeniach oraz o potencjalnych źródłach tych zagrożeń;

Środek reagowania kryzysowego NATO - zaplanowany zestaw działań, który w przypadku kryzysu, po zaakceptowaniu przez Radę Północnoatlantycką, może zostać zrealizowany przez państwa członkowskie lub sojusznicze dowództwa;

Wykrywanie skażeń - działanie realizowane w określonym rejonie i czasie w celu potwierdzenia lub wykluczenia obecności niebezpiecznych substancji i mieszanin chemicznych, materiałów promieniotwórczych i środków biologicznych.

Więcej: Źródło – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 lutego 2024 r. z dnia 23 lutego 2024 r. w sprawie systemów wykrywania skażeń i powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwości organów w tych sprawach (Dz. U. z 2024 r., poz. 290).